Algemeen over actinische keratose

Actinische keratose, ook wel zonneschade genoemd, is een veelvoorkomende huidafwijking die ontstaat door langdurige blootstelling aan zonlicht. Actinische keratose is geen huidkanker, maar wordt beschouwd als een voorstadium van huidkanker. Patiënten met actinische keratose hebben dus wel een verhoogde kans op het ontwikkelen van huidkanker.

Waar komt het voor?

Actinische keratose komt voor op huidgebieden die vaak aan de zon worden blootgesteld, zoals het gezicht, de oren, de handen, de schouders en de hoofdhuid bij mensen met een dunne haardos. Maar het kan zich ook ontwikkelen op andere delen van de huid.  

Symptomen en herkennen

Actinische keratose is te herkennen door een combinatie van de volgende symptomen:

• Ruwe, schilferige plekjes: deze plekken kunnen ruw aanvoelen, alsof je over schuurpapier wrijft.
• Rode of roze kleur: de plekken kunnen een rode, roze of bruine tint hebben.
• Droog of schilferig oppervlak: het oppervlak kan droog aanvoelen of schilferen.
• Jeuk of pijn: soms kunnen de plekjes jeuken of licht gevoelig aanvoelen.

Als je een plek hebt die blijft schilferen of jeukt, is het belangrijk om een arts te raadplegen voor verder onderzoek.

Bij wie komt het voor?

Actinische keratose komt vooral voor bij mensen die langdurig aan zonlicht worden blootgesteld, vooral bij mensen met een lichte huid. Het komt vaker voor bij ouderen, maar ook jongere mensen die veel buiten zijn zonder zonbescherming kunnen het ontwikkelen. Andere risicofactoren zijn een geschiedenis van veel zonverbranding, een verzwakt immuunsysteem of een familiegeschiedenis van huidkanker. Mensen die veel tijd doorbrengen in zonnige klimaten, zoals bij buitensporten of werk, lopen een verhoogd risico

Diagnose

De diagnose van actinische keratose wordt vaak gesteld door een dermatoloog d.m.v. een dermatoscoop, een soort vergrootglas dat helpt om de huidstructuur beter te beoordelen. Soms zal de arts een biopsie uitvoeren, waarbij een klein stukje van de huid wordt verwijderd en onderzocht in een laboratorium om te bevestigen dat het om actinische keratose gaat.

Behandeling

De behandeling van actinische keratose hangt af van de grootte, locatie en het aantal laesies. Veelgebruikte behandelingen zijn:

• Cryotherapie (bevriezing)
• Topicale medicijnen (een crème)
• CO2 Laserbehandeling
• Chirurgie
• Fotodynamische therapie (PDT)

Welke behandeling het meest geschikt is, hangt af van de situatie en wordt bepaald door de arts.

Lees meer over behandelingen van huidkanker

Na de behandeling

Het is niet nodig actinische keratose regelmatig te laten controleren bij de huisarts of dermatoloog. Het is wel essentieel om de huid goed te verzorgen, dagelijks te beschermen tegen de zon met zonnebrandcrème en zelf te controleren. Dit helpt niet alleen om nieuwe actinische keratose te voorkomen, maar ook om het risico op huidkanker te verminderen.

Uitzaaiingen

Actinische keratose zelf kan niet uitzaaien, maar het kan wel bij niet vroegtijdige diagnose ontwikkelen tot een plaveiselcelcarcinoom. Dit is niet altijd het geval.

Lees meer over als huidkanker weer terugkomt