We vinden het vaak heerlijk om in de zon te zitten. Niet alleen de warmte, maar ook de bruingekleurde huid nadien maakt het aantrekkelijk voor mensen om de zon op te zoeken. Zonlicht zorgt er ook voor dat vitamine D wordt aangemaakt wat nodig is voor sterke botten en een goed werkend afweersysteem. Voorzichtigheid is echter geboden gezien de huid flink kan verbranden. Naast dat dit ongemak oplevert, verhoogt zonverbranding bovendien ook het risico op huidkanker. Het is daarom van groot belang de huid zo goed mogelijk te beschermen tegen de zon. Lees hieronder verder over wat zonverbranding precies inhoudt, hoe u zonverbranding kunt voorkomen, wat u zelf kunt doen bij zonverbranding en wanneer u contact opneemt met uw huisarts.
Wat is zonverbranding precies?
Wanneer u de huid te lang blootstelt aan de zon gaat deze reageren. Dit uit zich niet alleen in roodheid, maar mogelijk ook in schilfering, vervelling, jeuk en pijn. In sommige, ernstigere gevallen, ontstaan er blaasjes op de huid. Bij veel zon en een lichte huidkleur treedt de schade nog eerder op.
Welke soorten zonverbrandingen zijn er?
Zonverbrandingen kunnen worden ingedeeld in graden. Hoe hoger, hoe ernstiger de zonverbranding.
Graad 1
Ontstaat binnen 6 tot 24 uur. De huid ziet er rood uit. Dit gaat na 1 tot 3 dagen over.
Graad 2
Ontstaat binnen 2 tot 12 uur. De huid is rood en pijnlijk en voelt warm aan. Dit gaat na 3 dagen over met wat schilfering.
Graad 3
Ontstaat binnen 2 tot 12 uur. De huid is flink rood en pijnlijk en voelt warm aan. De huid is gezwollen en na 4 dagen vindt een volledige afschilfering van de huid plaats.
Graad 4
Naast de verschijnselen die onder graad 3 worden genoemd, zijn er bij dit type zonverbranding ook blaasjes te zien op de huid. Ook kunt u zich ziek voelen en koorts krijgen.
Wat zijn de negatieve effecten van zonlicht?
De schadelijke ultraviolette (UV) stralen waar zonlicht onder andere uit bestaat, kunnen schade toebrengen aan het DNA en de reparatie van beschadigd DNA afremmen. Als gevolg hiervan kunnen een voorstadium van huidkanker en verschillende soorten huidkanker ontstaan.
Daarnaast kan er vroegtijdige huidveroudering optreden door schade aan elastine vezels in de huid. De huid wordt minder elastisch, slap en er ontstaan eerder rimpels. Ook kan er een verstoring optreden van het huidpigment, waardoor een vlekkerig uitziende huid ontstaat.
Hoe kan ik zonverbranding voorkomen?
Blijf niet te lang in de zon
Vermijd de zon en dan met name op tijdstippen waarop de zon het felst schijnt. In Noord-Europa is dit het geval tussen 12:00 en 15:00.
Draag beschermende kleding en petten/hoeden
Textiel zoals T-shirts houdt veel schadelijk zonlicht tegen. Kies voor speciale zonwerend textiel voor optimale bescherming. Hoofddeksel zoals petten en hoeden kunnen de hoofdhuid beschermen. Dit is met name van belang bij mensen weinig haar/kalend hoofd.
Gebruik zonnebrandcrème
Het is hierbij van belang dat de crème overal en voldoende dik wordt aangebracht. Ook dient na het zwemmen opnieuw te worden aangebracht. De mate van bescherming door een zonnebrandcrème wordt aangeduid met de beschermingsfactor, ook wel SPF wat staat voor Sun Protecting Factor. Hoe hoger het aantal SPF, hoe meer bescherming de zonnebrandcrème biedt. We adviseren minimaal factor 30 te gebruiken.
Bescherm kinderen
Zonverbranding op jonge leeftijd vergroot de kans op huidkanker op latere leeftijd. Kinderen worden daarom geadviseerd zo min mogelijk bloot te stellen aan de zon. Besteed extra aandacht aan zonbescherming van kinderen.
Wat te doen bij zonverbranding?
Uiteraard dient u direct uit de zon te gaan wanneer u merkt dat u verbrandt. Koude kompressen of koude doeken op de verbrande huid kunnen de pijn doen verminderen. Pijnstillers als paracetamol en ibuprofen kunnen worden ingenomen om de pijnklachten te verlichten. Indien er blaren zichtbaar zijn op de huid, maakt u deze niet kapot, maar laat u deze heel. Bij zeer heftige reacties kunnen lokale ontsteking remmende middelen worden gebruikt. Deze zijn uitsluitend op recept verkrijgbaar via uw huisarts. Vermijd bij zonverbranding ten minste 3 dagen de zon om de huid te laten herstellen
Wanneer neemt u bij zonverbranding contact op met de huisarts?
- Bij zwelling van een groot deel van de huid;
- Bij het ontstaan van veel blaren;
- Bij ziekteverschijnselen (koude rillingen, koorts, misselijkheid, overgeven en hartkloppingen).
Geschreven door Joyce Diep (Medisch student)