Mohs’ chirurgie
De eerste keer dat ik basaalcelcarcinoom in mijn gezicht had, vertelde de dermatoloog dat ik ingepland zou worden voor een excisie (wegsnijden van de huidafwijking). Blij dat het bultje was ontdekt en er actie werd ondernomen. Maar mij werd niet direct verteld dat er ook andere opties waren dan een excisie.
Toen ik mijn tante vertelde van bovenstaande, zei ze dat ik echt moest vragen of ik in aanmerking kwam voor Mohs’ chirurgie. Mijn tante heeft toevallig op de afdeling dermatologie gewerkt en legde me uit dat dit een weefsel besparende operatie is.
Gezien het plekje op mijn voorhoofd zit, wordt het al snel een groot litteken als je het ‘normaal’ laat excideren.
Bij de eerste excisie halen ze de plek met een marge weg (met de hoop dat alle kwaadaardige cellen verwijderd zijn). Maar als er in de snijranden toch nog kwaadaardige cellen worden aangetroffen, word je opnieuw ingepland voor een re-excisie. Dan nemen ze weer een bepaalde marge weg waardoor het litteken al snel groter wordt.
Bij Mohs’ chirurgie doen ze bijna hetzelfde. Maar dit gebeurt op één dag en hierbij gaan ze specifieker en gerichter te werk. De eerste ‘ronde’ nemen ze een minimale marge (afhankelijk van het type huidkanker en de plek). Dan maken ze er zogenaamde vriescoupes van en onderzoeken ze direct of er nog kwaadaardige cellen worden aangetroffen in de snijranden. Als dit het geval is, nemen ze nog een klein stukje weg aan de rand waar nog huidkanker gezien werd. Zo hoeven ze niet elke keer een grote marge weg te snijden, en snijden ze dus echt alleen weg wat nodig is. Dit doen ze net zo vaak als nodig is. Daarna wordt de wond gesloten door de dermatoloog of een plastisch chirurg.
Uiteraard heb ik direct contact opgenomen met mijn dermatoloog en heb ik bovenstaande voorgelegd. Ze vertelde me dat je aan specifieke voorwaarden/richtlijnen moet voldoen om hiervoor in aanmerking te komen (anders vergoedt de verzekering het mogelijk niet). De dermatoloog was erg begripvol en is het gaan overleggen met collega’s. Al vrij snel kreeg ik groen licht en werd ik toch ingepland voor Mohs’ chirurgie.
Ik was ontzettend opgelucht dat ik dit op tijd te weten ben gekomen en het geregeld kreeg. Maar toen liepen de spanningen ook enorm op. Ik ben nooit een held geweest met operaties. Vaak word ik na een operatie duizelig en licht in mijn hoofd omdat dan de spanningen eruit komen. Nu mijn dermatoloog dit voor mij heeft kunnen regelen, wilde ik natuurlijk ook extra mijn best doen om het zo goed als mogelijk te laten verlopen.
Toen was eindelijk de dag aangebroken. Ik moest mij al vroeg in het ziekenhuis melden. In dit ziekenhuis hebben ze een speciale hoek ingericht voor alleen de Mohs’ patiënten. Je mag tussendoor niet weg, maar er wordt goed voor je gezorgd en je krijgt voldoende eten en drinken. Het is dan ook altijd een lange zit.
Ik werd bij de dermatoloog geroepen en kreeg een vriendelijk ontvangst. Ze legde mij precies uit wat ze gingen doen. Ik mocht gaan liggen en kreeg een doek over mijn gezicht, met een gat waar het plekje zat. Eerst gingen ze aftekenen wat ze gingen weghalen. Daarna werd het ontsmet. Dan zetten ze een paar verdovingen d.m.v. een spuitje. Dit is een vervelend en pijnlijk gevoel, maar gelukkig is het van korte duur en voel je daarna helemaal niets meer.
Ze brengen een paar hechtingen aan om het in vakjes op te delen. Zodra ze het stukje weefsel verwijderd hebben, branden ze bloedvaatjes dicht en brengen ze een drukverband aan.
Tegen het einde werd ik zoals verwacht duizelig. Ik had vaker een excisie gehad, maar dit duurde langer dan verwacht. De artsen waren erg begripvol en gaven me de tijd om even bij te komen.
Toen het weer wat beter ging was het tijd om plaats te nemen in de wachtkamer. De uitslag van een stukje weefsel duurt de 1e ronde meestal 2 a 3 uur. Gelukkig wist ik dit van te voor en had ik dus voldoende te lezen meegenomen. Het contact met andere patiënten vind ik ook altijd erg fijn. Iedereen die daar zit maakt precies hetzelfde door.
We werden om de beurt bij de dermatoloog geroepen. Ze gingen precies de volgorde af, zoals we binnenkwamen (ingepland stonden). Sommigen kregen het goede nieuws dat alle kwaadaardige cellen al verwijderd waren, anderen kregen te horen dat ze helaas nog een 2e ronde moesten. Dus weer de verdoving etc. opnieuw. Het wachten duurt daarna meestal wel minder lang dan 2 uur (omdat de dermatoloog er niet zoveel meer hoeft na te kijken).
Zodra je hoort dat alle kwaadaardige cellen verwijderd zijn, mag je weer plaats nemen op de operatietafel. Dit is normaliter bij dezelfde dermatoloog. Maar als je een plastisch chirurg gepland hebt staan, mag je naar die afdeling. Nu wordt het weer volledig verdoofd. Meestal valt dit wat betreft pijn wel mee omdat het grootste deel nog verdoofd is. De wond wordt gesloten en gehecht. Meestal krijg je onderhuids hechtingen die vanzelf oplossen, en op de huid normale hechtingen. Daarna brengen ze nog een drukverband aan die je na een paar dagen mag verwijderen. Er wordt een vervolgafspraak gemaakt om de hechtingen te verwijderen en de wond te controleren.
Je krijgt een brief met uitleg mee naar huis. Wat je moet doen aan nazorg en wat bij complicaties. Maar ook wie je het beste wanneer kunt bereiken bij vragen. Bijvoorbeeld hoelang het drukverband moet blijven zitten en hoelang de wond niet nat mag worden.
Ik persoonlijk vind dit altijd lastig omdat de dermatoloog het net iets anders uit wil leggen dan er in de brief staat. Ik probeer het dan ook altijd nog te vragen aan de dermatoloog/assistente. In ieder geval de dingen die voor mij persoonlijk belangrijk zijn (bijvoorbeeld wanneer ik weer mag bukken/tillen).
Het is ook belangrijk dat je na de Mohs’ chirurgie rust neemt. Meestal ben je na zo een lange dag erg moe. Maar ook de volgende dagen moet je het rustig aan doen, zodat de wond voldoende tijd krijgt om te genezen. Er mag geen druk op komen te staan.
Je moet maar zo denken, hoe meer energie je bespaart op andere dingen, hoe meer energie er naar de wondgenezing kan gaan.
Het afgelopen jaar heb ik 3 keer Mohs’ chirurgie in mijn gezicht gehad. Bij de tweede keer vertelde de dermatoloog dat het helaas niet zo een mooi litteken zou worden als mijn vorige. Dit plekje basaalcelcarcinoom was dieper gegroeid dan verwacht (ondanks dat het een nodulaire was). Ook zou mijn wenkbrauw scheef gaan staan. Geen probleem zei ik vrolijk, ik kon alleen maar dankbaar zijn dat het verwijderd werd.
Pas bij thuiskomst kreeg ik het er moeilijk mee. Elke keer als ik in de spiegel keek kreeg ik tranen in mijn ogen. Mijn gezicht leek misvormd. Doordat het zo strak stond, werden mijn ogen naar boven getrokken wat er erg vreemd uit zag. Alsof ik de hele tijd heel zielig keek, echt verschrikkelijk.
Tot mijn grote opluchting trok dit na verloop van tijd langzaamaan een beetje weg. Ik heb nu een groot litteken op mijn voorhoofd, een kleine net erboven en inmiddels ook een op mijn wang. Maar hier geef ik persoonlijk niet zo veel om. Ik ben al lang blij dat mijn ogen weer normaal staan en de kwaadaardige cellen verwijderd zijn. Ik blijf roepen dat ik liever een gatenkaas word, dat ze vaker iets weghalen, dan dat mijn gezicht er straks misvormd uit komt te zien.